دین در فرهنگ ژاپنی

دین در فرهنگ ژاپنی از دیدگاه پروفسور شونجی هوساکا*：

مفهوم دین برای ژاپنی ها：
اصطلاح دین (DIN) یا Religion واژه ای کلیدی در یگانه پرستی سامی، یهودیت، مسیحیت و اسلام است. از سوی دیگر، مردمی که به شینتو، آیین بودا و آیین هندو اعتقاد دارند معتقد به خدایان متعدد هستند و عموما فکر می کنند که مذهب می تواند آنها را به سطح زندگی بالاتر یا غنی تر تحت هر شرایطی برساند. فرهنگ ژاپنی شامل پرستش خدایان متعدد با توجه به پیش زمینه فرهنگی خود است. ژاپنی هایی که چنین عقیده ای دارند با شادمانی و کمال زندگی می کنند. آیین بودا دارای عوامل و عناصر مذهبی چند خدایی بود که به نوبه خود بر شکل دهی فرهنگ ژاپنی تاثیر گذاشت بنابراین درک تاثیرات آیین بودا بر فرهنگ ژاپنی اهمیت دارد. آیین بودا رسما در سال ۵۳۸ بعد از میلاد به ژاپن وارد شد. در آن زمان ژاپنی ها افکار و فناوری ها از جمله بودیسم را از کره و چین وارد کردند. دین ملی شینتو تاریخی طولانی دارد و قبل از ورود بودیسم مورد اعتقاد ژاپنی ها بوده است. بین شینتو و بودیسم تقریبا هیچ تقابلی وجود نداشت. بعد از ورود بودیسم، هر دو دین شینتو و بودیسم متاثر از سبک زندگی ژاپنی با یکدیگر هماهنگ شده و فرهنگ ژاپن را متحول ساختند. ژاپنی ها از آن جهت که دین راه فائق آمدن بر مرگ را می نمایاند و به علایق واقع گرایانه شادمانی این جهان و جهان پس از این پاسخ می دهد، سر بر آستان آن فرود می آورند. ژاپنی ها تفکرات دینی واقع گرایانه را مهم تلقی می کنند. این امر هنوز هم یک گرایش عمده دینی در ژاپن محسوب می شود. برای جلوگیری از این سوءتفاهم در خصوص اعتقاد ژاپنی ها که نسبت به تفکرات دینی واقع گرایانه گرایش دارند. اعتقاد ژاپنی ها به معنی خوش پرستی و سهل انگاری نیست. از دیدگاه دینی ژاپنی ها زندگی فعلی را برای شادی و رفاه دنیای دیگر فدا نمی کنند. ادیان سامی مانند یهودیت، مسیحیت و اسلام رستگاری برای خداوند در جهان دیگر را مهم می دانند (بهشت بعد از روز حساب یا زندگی ابدی)، در این مضمون، تفاوت زیادی بین ادیان سامی و مذهب ژاپنی است. بنابراین برای غیر ژاپنی درک مذهب ژاپنی بسیار دشوار است. هم چنین درک سیاست دینی بعد از دوره احیا مئی جی (Meiji) در سال 1868 برای غیر ژاپنی ها خیلی مشکل است. رژیم مئی جی، مدرن شدن، فناوری و علوم را از کشورهای اروپایی به ویژه بریتانیای کبیر، فرانسه و آلمان وارد کرد. هم چنین مولفه های دینی اروپا را به ژاپن معرفی کرد. این امر موجب بروز تضاد میان زندگی دینی و آگاهی در میان ژاپنی ها شده است. اما خود ژاپنی ها از این تضاد آگاه نیستند.


*پروفسور «شونجی هوساکا» استاد دانشگاه رئی تاکو